Większość firmy transportowych w Polsce prowadzi usługi głównie na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej. Odprawy celne kojarzyły się do niedawna głównie z transportem towarów na wschód lub wspomnieniem czasów przed unijnych. Sytuacja zmieniła się, gdy Wielka Brytania dokonała brexitu, a w związku z tym wiele firm transportowych i spedycyjnych musiała zmierzyć ze specyfiką odpraw celnych. Z pomocą przyszła konwencja TIR. Co to jest?
Konwencja TIR (skrót od Transport International Routier) to międzynarodowa procedura celna, której celem jest ułatwienie przewozu towarów celnych między granicami oraz złagodzenie niedogodności, jakie powoduje obowiązek odprawy celnej. Dzięki rozwiązaniom wprowadzonym przez konwencje przewoźnik może liczyć na szybszą procedurę oraz wiele ułatwień podczas przekraczania granic państw tranzytowych. Dokument został po raz pierwszy omówiony podczas konferencji Europejskiej Komisji Ekonomicznej Narodów Zjednoczonych. Prace nad szczegółowymi zapisami trwały do 1978 roku. W 1995 roku konwencja została poddana nowelizacji, której celem było uproszczenie i ujednolicenie zapisów. Konwencja jest stosowana również obecnie, a wprowadzone przez nią rozwiązania cieszą się opinią jednych z najlepszych procedur celnych.
Jak działa procedura TIR?
W uproszczeniu schemat działania procedury TIR można opisać następująco:
Przewoźnik załadowuje będący przedmiotem transportu towar w państwie A. Na granicy kraju lub w urzędzie celnym ładunek zostaje sprawdzony i zaplombowany. Z tak zabezpieczonym towarem pojazd jedzie do państwa B. Dzięki temu nawet jeśli mija tranzytem inne kraje, kontrola graniczna na poszczególnych przejściach zostaje uproszczona do minimum, a sprawdzeniu podlega tylko karnet TIR. Dopiero w kraju docelowym ładunek jest oplombowywany i sprawdzany w odpowiednim urzędzie celnym.
Zwolnienie z odprawy celnej w tranzycie – warunki
Aby przewoźnik mógł skorzystać z preferencyjnych warunków kontroli podczas tranzytu , muszą zostać spełnione odpowiednie warunki:
- trasa przejazdu musi zostać zatwierdzona przez władze celne
- pojazd musi posiadać aktualne świadectwo zdolności technicznej dopuszczające do międzynarodowego ruchu drogowego
- naczepa z towarem musi posiadać odpowiednie plomby celne
- rozładowanie ładunku następuje dopiero w kraju docelowym
- kierowca posiada ważny karnet TIR
Sam pojazd powinien być natomiast oznaczony specjalną niebieską tabliczką z białym napisem TIR.
Procedura wprowadzona przez konwencję TIR sprawia, że transport jest dużo szybszy oraz odbywa się znacznie sprawniej.
